به صورت کلی، فولاد سبز یکی از بهترین روش های مدرن برای کاهش آلودگی حاصل از کربن و گازهای گلخانه ای به شمار می رود. فولاد سبز یا Green Steel یکی از بهترین فرآیندهای تولید فولاد به شمار می رود که با نام های فولاد پایدار و کم کربن نیز شناخته می شود.
اهمیت استفاده از فولاد سبز
تولید فولاد بیش از هر صنعت سنگین دیگری گاز کربن دیاکسید تولید میکند که حدود 8 درصد از کل انتشار جهانی را شامل میشود. اقداماتی برای جایگزینی کورههای برقی یا هیدروژنی بهجای کورههای زغالسنگ به منظور تولید فولاد انجام شده است اما باید گفت که تولید فولاد سبز یک فرآیند پرهزینه است و نیاز به تجهیزات پیشرفتهتری دارد. ازآنجاییکه بسیاری از کشورها و صنایع در سرتاسر جهان به دنبال کاهش انتشار کربن برای رسیدن به هدف کربن صفر هستند، فولاد در کانون توجه قرارگرفته است.
حدود 80 درصد فولاد جهان هنوز بیشتر در کورههای بلند زغالسنگ ساخته میشود که مقادیر زیادی دیاکسید کربن را به جو میفرستد و این درحالی است که همچنین برای گرم کردن این کورهها تا دمای بالای 1000 درجه سانتیگراد به مقادیر زیادی انرژی فسیلی نیز نیاز است. واضح است که پاکسازی CO2 بهعنوان یکی از بزرگترین منابع صنعتی آلودگی در جهان برای مقابله با تغییرات آب و هوایی بسیار حیاتی است. به گفته آژانس بینالمللی انرژی (IEA) برای دستیابی به اهداف اقلیمی جهان، انتشار گازهای گلخانهای باید تا سال 2050 تا 50 درصد کاهش یابد.
مزایای بهره گیری از فولاد سبز
فرآیند فولاد سبز به دنبال استفاده از روش های جایگزین در جهت سازگاری با محیط زیست می باشد که از این طریق، انتشار کربن نیز کاهش می یابد. رویکردهای مختلفی در فرآیند فولاد سبز وجود دارند، اما باید گفت صنایع فولاد در ایران فولاد سبز به شمار نمی آیند و با این وجود به دلیل استفاده از فناوری احیای مستقیم و گاز طبیعی در 90 درصد فرآیند ها، میزان تولید گاز کربنیک بسیار پایین تر می آید.
از سوی دیگر برای انتقال گاز به صنایع فولاد مانند زغال سنگ از جاده و ریل استفاده نمی شود؛ به همین دلیل به کارگیری سوخت فسیلی انجام نمی شود و در نتیجه فرآیند تولید فولاد در ایران و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس که از فرآیند هایی مشابه استفاده می کنند، نیمه سبز نامیده می شود.

جذب و ذخیره سازی کربن (CCS)
فرآیند فولاد سبز سبب ادغام فناوری های جذب کربن می شوند که در نتیجه انتشار CO2 تولید شده در طول روند تولید را جمع آوری می کند. در نهایت این گاز ها یا در زیر زمین ذخیره شده یا در سایر فرآیند های صنعتی برای جلوگیری از انتشار در جو به کار برده می شوند. این روش به تازگی در ژاپن استفاده می شود تا بخشی از گاز کربنیک در یک فرآیند دیگر به کار برده شود.
استفاده از انرژی های تجدید پذیر
منظور از فرآیند فولاد سبز، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی باد، خورشیدی، آبی یا زمین گرمایی برای تامین انرژی فرآیند فولادسازی است. در واقع به کارگیری انرژی پاک به جای سوخت های فسیلی، قادر است میزان استفاده از کربن را کاهش دهد.
استفاده از هیدروژن
به کارگیری هیدروژن یک روش تازه است که در آزمایشات مختلف نتایج مثبتی داشته است. در واقع هیدروژن یک منبع انرژی پاک و جایگزین برای سوخت های مبتنی بر کربن در فرآیند فولاد سازی است و سبب کاهش قابل توجه انتشار گاز های گلخانه ای می شود.
بازیافت
استفاده از قراضه ها در این فرآیند یک نوع روش فولاد سبز به شمار می آید؛ زیرا میزان گاز کربنیک تولید شده بسیار کمتر از تولید فولاد با استفاده از سنگ آهن می باشد.
جمع بندی
فولاد سبز راهحل بسیار ارزشمندی به منظور کاهش آلایندههای کربنی است که از سوخت هیدروژنی و الکتریکی بهجای سوختهای فسیلی برای تولید فولاد استفاده میکند. برای دستیابی به موفقیت در green steel نیازمند وضع قوانین مناسب و دارای ضمانت اجرایی توسط سازمانهای جهانی و کشورهای مختلف هستیم. البته باید این نکته را مدنظر داشت که ایجاد بستر فولاد سبز بسیار هزینهبر بوده و نیاز به تجهیزات پیشرفتهای هم دارد و نمیتوان انتظار داشت که به سرعت به چنین مسیری دستیافت.

فولاد سبز، اما و اگرها
